Thiền Viện Trúc Lâm Bạch Mã – thưởng ngoạn nét cổ kính của ngôi chùa, những hoa văn, họa tiết tôn lên vẻ cổ kính, thanh tịnh và trang nhã. Nơi đây còn thoang thoảng hương trầm, lắng nghe tiếng chuông thiền, tận hưởng cảm giác thư thái, nhẹ nhàng, trút bỏ mọi ưu phiền.
Cách quốc lộ 1A khoảng 10km, cách thành phố Huế khoảng 35km, cách thành phố Đà Nẵng 65km. Tọa lạc trên núi Linh Sơn, Thiền viện được bao quanh bởi hồ Truồi, xã Lộc Hòa, huyện Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên – Huế. Đây là thiền viện thuộc phái Thiền Trúc Lâm Yên Tử ở miền Trung. Mỗi năm, vào dịp lễ phật, Trúc Lâm Bạch Mã thu hút rất đông tín đồ phật tử, du khách hành hương về lễ phật.
Thiền viện Trúc Lâm Bạch Mã do Tôn sư Thượng Thanh Hạ Từ sáng lập là thiền viện đầu tiên của Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử tại miền Trung. Thiền viện được khởi công xây dựng từ ngày 30/3/2006 đến nay đã hoàn thành gồm 3 khu: ngoại viện, tăng viện và ni viện với trên 20 hạng mục lớn nhỏ. Trúc Lâm Bạch Mã là một quần thể danh lam thắng cảnh đã trở thành điểm tham quan hấp dẫn đối với du khách thập phương khi đến với cố đô Huế.
Từ Thành phố Huế đi về phía Nam khoảng 30 km, chúng ta sẽ gặp cầu Truồi. Ở phía bên phải là tuyến đường đưa vào Đập Truồi, men theo con sông qua một khúc quanh ta bắt gặp vùng đất khô cằn, thưa thớt nhà dân sinh sống, đi một đoạn lại gặp một bãi đất hoang toàn mồ mả tưởng chừng như không còn sự sống với cảnh vật âm u. Đập Truồi hiện ra, cách chân đập khoảng 500m, Thiền viện Trúc Lâm Bạch Mã tọa lạc ngay giữa lòng hồ nước, sau đó du khách bắt đò di chuyển qua thiền viện.
Người đầu tiên khám phá ra núi Truồi và vùng Bạch Mã là một kỹ sư Công Chánh người Pháp. Năm 1932 ông đã khám phá núi Truồi và tiến dần lên vùng núi Bạch Mã. Đến năm 1945, ông bắt đầu xây dựng Thành phố Bạch Mã với 139 ngôi biệt thự sang trọng theo lối kiến trúc Pháp cùng đầy đủ các khu vực công cộng phục vụ đời sống: Chợ, bệnh viện, bưu điện…
Sau chiến tranh Thành phố này tưởng chừng như đã chìm vào giấc ngủ lãng quên, mọi thứ tưởng như chỉ còn trong ký ức người dân Huế. Ngày nay Bạch Mã đã dần hồi sinh, đặc biệt khu du lịch tâm linh Thiền viện Trúc Lâm Bạch Mã như tiếp thêm sinh khí cho vùng đất.
Nhìn từ điểm cao như cầu Lương Điền (Truồi), Ngự Bình (Huế) ta thấy những áng mây trắng phủ đầu non có hình dáng như con ngựa. Chính vì thế ngọn núi này có tên là Bạch Mã. Người phương Tâyquan niệm rằng, cái tên Bạch Mã được xem như mặt trời ấm áp tỏa nắng. Ý nghĩa Thiền viện phóng tầm mắt ra xa, bạn để được chiêm ngưỡng quang cảnh thiên nhiên cao thượng, núi rừng xanh tốt cây cối phủ xanh núi bốn mùa mây giăng ngang lưng núi.
Ngọn đồi tọa lạc Thiền viện Trúc Lâm Bạch Mã nằm giữa lòng hồ Truồi vươn lên như một bông hoa tựa đầu vào núi Bạch Mã hoang sơ trải dài ngút tầm mắt. Sẽ mất khoảng 15 phút để đến Thiền viện qua hồ Truồi. Từ Thiền Viện nhìn ra xung quanh, du khách sẽ dễ dàng bắt gặp những đám mây trắng bồng bềnh dưới đáy hồ xanh như ngọc hay chiêm ngưỡng pho tượng Phật bằng đá cao 24m, nặng 1.500 tấn đang tọa thiền trên ngọn đồi trước chùa. Bên kia hồ là công trình xây dựng Thiền viện Trúc Lâm Bạch Mã ẩn mình giữa núi Linh Sơn.
Thiền viện Trúc Lâm Bạch Mã được chia thành 3 khu vực: Ngoại viện nơi điện thờ chính, thờ đức Phật tổ đang ngồi dưới gốc cây bồ đề, phía sau chính điện là khu vực thờ Tổ sư Đạt Ma của dòng thiền phái Trúc Lâm. Tăng viện là nơi tu hành của tu sĩ nam và phật tử là nam giới, còn Ni viện là khu vực chuyên tu của tu sĩ nữ và phật tử nữ giới.
Bước qua 172 bậc thang, du khách sẽ đến cổng tam quan của Thiền viện sừng sững, uy nghiêm giữa trời xanh mây trắng bao la. Bạn cũng sẽ có dịp chiêm ngưỡng các công trình kiến trúc của Thiền viện được xây dựng hài hòa trong cấu trúc của một quần thể kiến trúc gồm nhà tổ, chánh điện, tăng đường, gác chuông, bảo tháp… quần tụ quanh một khu rừng nguyên sinh xanh mát. Cũng như các thiền viện khác thuộc Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử, chánh điện Trúc Lâm Bạch Mã là nơi thờ Đức Phật ngồi thiền dưới gốc cây bồ đề. Phía sau chánh điện là khu nhà tổ thờ Tổ sư Đạt Ma của Thiền viện Trúc Lâm. Tịnh xá là nơi tu tập của các nam tu sĩ và nam Phật tử, còn Ni viện là khu chuyên biệt dành cho các nữ tu sĩ và nữ Phật tử.
Thiền Viện Trúc Lâm Bạch Mã không chỉ là nơi có vẻ đẹp nên thơ với phong cảnh núi non hữu tình, không khí trong lành mát mẻ mà còn là nơi để bạn chiêm ngưỡng những kiệt tác nghệ thuật Phật giáo. Từ những họa tiết trang trí cổ kính đến những mái chùa cong vút. Tháp chuông được thiết kế theo phong cách kiến trúc chùa truyền thống Á Đông, gồm 2 tầng, 8 mái cong. Mái lợp ngói vảy, xung quanh chạm trổ hoa lá kiểng, rồng phượng sống động.
Gác chuông được thiết kết theo lối kiến trúc đình chùa truyền thống, gồm 2 tầng 8 mái cong đầu đao, lợp ngói mái vẩy, xung quanh chạm khắc hoa cành, hình rồng sinh động.
Cổng chùa, Thiền viện (Những nơi thờ Phật) là cổng Tam quan khác với lối kiến trúc cổng Đình hình 2 chữ đinh (J) hướng thẳng lên trời. Cổng Tam quan ở thiền viện gồm 1 cổng chính, 2 lối đi phụ. Mỗi lối đi đều có nguồn gốc và ý nghĩa riêng, lối đi phụ bên phải là dành cho quan văn, lối đi nhỏ bên trái cổng dành cho quan võ. Còn lối chính giữa là đường đi dành cho bậc quân vương, chính khách được mời đến. Dân gian đi chùa thường có ý niệm, muốn làm quan văn hay quan võ thì chủ tâm đi 1 trong 2 lối phụ qua Tam quan. Đặc biệt ít ai đi thẳng lối chính giữa vì bị coi như phạm thượng đến đức anh linh bên trên không có lề lối.
Không gian bên trong chùa thoáng đãng được thiết kế bằng chất liệu gỗ, cửa gỗ bên trên có chắn song con tiện, cửa bức bàn cao chừng nửa mét ngăn giữa bên ngoài hành lang và bên trong nhà. Đây là một nét kiến trúc vô cùng tinh tế của của người Việt xưa, ngụ ý khi khách đến nhà sẽ giữ ý tứ không xông thẳng vào cửa mà phải từ tốn nhấc chân bước qua bức bàn.
Đến viếng thăm Thiền viện, bạn đừng quên ghé đến suối Ba Trại. Đây là một trong 4 con suối nổi tiếng ở vùng này, chứa đựng trong mình vẻ hoang sơ tươi mát vô cùng lôi cuốn. Đi từ hồ Truồi vào suối Ba Trại chỉ mất khoảng 30 phút, nên dọc đường bạn tha hồ chụp ảnh phong cảnh non nước. Phong cảnh ở đây còn nguyên sơ, bốn bề bao phủ bởi rừng núi, cây cối xanh mát.
Hi vọng những thông tin mà chúng tôi cung cấp về điểm đến Thiền viện Trúc Lâm Bạch Mã sẽ mang đến cho bạn một chuyến đi trải nghiệm thật tuyệt vời khi đến Huế. Đến Huế, đừng bỏ lỡ những khu du lịch tâm linh và sinh thái đẹp tuyệt vời này bạn nhé!