Chùa Từ Hiếu – một ngôi chùa cổ kính, một danh lam thắng tích lâu đời và có tính lịch sử của cố đô Huế. Ngôi chùa còn gắn liền với những câu chuyện về tấm lòng hiếu thảo của con người và mẹ già, là ngôi chùa độc nhất hiện đang là nơi an nghỉ của các thái giám dưới triều đại nhà Nguyễn.

Chùa với nét hoang sơ, ngôi cổ tự độc đáo cùng với chốn bình yên và thanh tịnh đã thu hút đông đảo du khách thập phương đến tham quan và viếng thăm.

Chùa Từ Hiếu ở đâu

Chùa Từ Hiếu tọa lạc trên một khu rừng thông rộng lớn tại thôn Dương Xuân Thượng III, phường Thủy Xuân, TP Huế. Ngôi chùa được xem là một trong những ngôi chùa cổ nhất xây dựng từ thời nhà Nguyễn, sở hữu nhiều kiến trúc độc đáo với những nét kiến trúc mang đậm chất xứ Huế.

Chùa Từ Hiếu cách kinh thành Huế 5km về phía Tây Nam, hướng Đông Nam và lấy núi Ngự Bình làm tiền án.

Chùa được nhiều người biết đến vì là nơi yên nghỉ của Thiền sư Thích Nhất Hạnh sau khi trở về Việt Nam. Ngôi chùa cổ này còn được là là Tổ đình Từ Hiếu – danh thắng nổi tiếng với nhiều tăng ni Phật tử đến tu hành.

Lịch sử về Chùa Từ Hiếu

Vào năm 1848:

Thuở khai sinh, Chùa Từ Hiếu là một Thảo Am An Dưỡng nhỏ do Tổ sư Nhất Định khai sơ vào năm 1848, vốn là tăng cang của chùa Giác Hoàng trong cung vì tuổi cao nên đã cáo lão vào rừng dựng am để là nơi tịnh tu và phụng dưỡng mẹ già.

Tương truyền rằng, khi am dựng nên, trong một lần mẹ ốm nặng cần phải cần thịt cá để bồi bổ sức khỏe. Sư thầy đã không quản ngại khó khăn, ngày ngày lo thuốc thang, đi bộ 5km băng rừng mua cá về nấu cháo tẩm bổ cho mẹ, bỏ ngoài tai những lời đàm tiếu chê bai của người đời, cho rằng là hòa thượng mà lại ăn mặn nhưng ngài vẫn bỏ ngoài tai và hết lòng chăm sóc cho mẹ.

Sau một thời gian những lời đàm tiếu lan rộng và đến tai vua Tự Đức, nhà vua đã cho phái người xuống điều và tìm hiểu tường tận, ông đã hết mực cảm động trước tấm lòng hiếu thảo của nhà sư Nhất Định, nhà vua đã ban cho “Sắc tứ Từ Hiếu tự”.

Vào năm 1848, sau một năm nhà sư Nhất Định viên tịch, ngôi Thảo Am được mở rộng và tôn tạo và đặt tên là Chùa Từ Hiếu với ý nghĩa “Từ “ là đức lớn của Phật, nếu không từ thì lấy gì tiếp độ tứ sanh cứu giúp vạn loại và “Hiếu” là đầu hạnh của Phật, nếu không hiếu thì lấy gì để đạt thông cõi nhiệm bao phủ đất trời.

Năm 1894

Đến năm 1894, hòa thượng tiếp tục cho trùng tu cảnh chùa dưới sự giúp đỡ của vua Thành Thái cùng với các phật tử và giác quan.

Sau 37 năm, Hòa thượng Huệ Minh tiếp tục trùng tu và cho xây dựng hồ bán nguyệt.

Năm 1962

Vào năm 1962, Hòa thượng Chơn Thiệp tiếp tục cho trùng tu và chỉnh trang toàn cảnh ngôi chùa.

Mãi đến 9 năm sau, chùa được Thượng tọa Chí Niệm cho trùng tu cửa Tam Quan, hồ bán nguyệt và những nhà cửa bị hư hỏng.

Ở thời điểm này, Chùa Từ Hiếu còn là nơi địa điểm an dưỡng sau khi về già của rất nhiều quan và thái giám của triều Nguyễn.

Ngôi chùa gắn liền với câu chuyện cảm động ẩn chứa về vẻ đẹp hiếu thảo, về đạo hiếu của tấm lòng con cái dành cho bậc sinh thành. Vì vậy vào mỗi dịp Vu Lan, nơi đây là điểm đến của nhiều Phật tử đến làm lễ và cài lên áo những bông hoa mang sắc hồng và đầy ý nghĩa.

Khám phá Tổ Đình Từ Hiếu – ngôi cổ tự lâu đời

Chiêm ngưỡng kiến trúc ở Chùa Từ Hiếu

Từ lúc xây dựng chùa đến bây giờ, ngôi chùa đã trải qua nhiều lần trùng tu nhưng vẫn luôn giữ nét tôn nghiêm, trầm mặc vốn có trải qua biết bao thời gian. Chùa Từ Hiếu nổi bật với sự kết hợp hài hòa giữa lối kiến trúc cung đình với sự giản dị, trong khung cảnh thiên nhiên thơ mộng giữa khu rừng thông xanh mát bên cạnh con suối nhỏ trong vắt.

Ngôi chùa được xây dựng vào thế kỷ XX vì vậy có sự ảnh hưởng rõ nét về nét kiến trúc phong kiến. Những nét chi tiết thể hiện từng nét chạm khắc, trong cách đắp và trang trí gốm sứ trên các bức phù điêu với những hoa văn rồng phượng được khắc tỉ mỉ, phần hiên, cột chùa và mái ngói cũng được thêm vào nhiều hình tượng và biểu tượng tạo nên không gian ấn tượng và vô cùng linh thiêng.

Ngôi chùa có tổng thể diện tích 50.000m2. Phía trước là không gian trong lành và mát mẻ của đồi thông và khe nước chảy róc rách. Phía trên đồi là tháp Bồ Đề được xây dựng vào năm 1896, được bao quanh bởi các lăng mộ của thời chúa Nguyễn. Bên hông sân chùa có hai lầu bia hình lục giác, là nơi ghi lại lịch sử xây dựng của Chùa Từ Hiếu.

Khu vực chính điện của ngôi chùa được xây dựng theo kiểu ba gian hai chái truyền thống với gian thờ Phật Tổ Như Lai nằm phía trước. Qua khu vực chính điện là khoảng sân ở giữa được các tăng ni trang trí trồng hoa và cây cảnh, đến Quảng Hiếu Đường hay còn được gọi là dãy nhà Hậu, nơi thờ Tổng quân đô thống Lê Văn Duyệt cùng các vị thần khác ở phía sau và thờ Đức Thánh Quan, hương linh phật tử tại gia cùng với các thế giám đã công xây dựng ngôi chùa.

Du khách đến đây cảm nhận được sự hài hòa nước non hữu tình cùng khung cảnh những con đường rợp bóng cây cảm giác vô cùng thanh bình, tịnh tâm và thư giãn.

Viếng thăm nghĩa trang thái giám triều Nguyễn

Chùa Từ Hiếu còn là nơi an nghỉ của hơn 24 vị thái giám của triều Nguyễn. Theo như lời xưa kể rằng, Chùa Từ Hiếu được tu sửa của thiền sư Nhất Định cùng với sự giúp đỡ của thái giám Châu Phước Năng, các thái giám có số phận bất hạnh không có người thân khi về già, ông đã kêu gọi các bị thái giám trong triều đình quyên góp và mở rộng Thảo Am để sau này khi mất đi còn có nơi thờ tự và hương khói.

Vốn mang thân phận thiệt thòi nên họ xem cửa phật là nơi thờ tự lâu dài. Vì vậy nghĩa trang được xây dựng bên cạnh Chùa Từ Hiếu với diện tích khoảng 1000m2 và có tấm bia ghi lại những công đóng góp của các thái giám cho triều đình xưa.

Tham quan thiền sư Thích Nhất Hạnh

Thiền sư Thích Nhất Hạnh là một trong những thiền sư đã tu hành lâu nhất tại chùa. Thiền sư Thích Nhất Hạnh là một thiền sư, giảng viên, nhà văn, nhà thơ, nhà khảo cứu, nhà hoạt động xã hội và nhà hoạt động hòa bình Việt Nam.

Là người sáng lập tông phái Truyền thống Làng Mai. Thiền sư đã viên tịch vào ngày 22/01/2022 tại Chùa Từ Hiếu nơi Thiền sư đã tu hành và gắn bó.

Thiền sư còn là tác giả những quyển sách hay với ý nghĩa mang giá trị hấp dẫn trong cuộc sống và trên thế gian này.

Hướng dẫn di chuyển đến Chùa Từ Hiếu

Chùa Từ Hiếu chỉ các trung tâm thành phố khoảng 5km và đường dẫn đến chùa được xây dựng rộng rãi và giao thông thuận lợi vì vậy bạn có thể lựa chọn nhiều phương tiện để đến như xe máy, xe ô tô, taxi…

Từ trung tâm thành phố Huế bạn đi thẳng vào đường Điện Biên Phủ chảy thẳng sau đó rẽ vào đường Lê Ngô Cát bạn sẽ đi ngang qua nhiều ngôi chùa nổi tiếng như chùa Từ Đàm, chùa Thiên Minh,… và đi ngang Đàn nam Giao.

Tiếp tục đi thẳng vào đường Lê Ngô Cát bạn như đang cảm nhận lạc vào con đường ở Đà Lạt với hai bên đường là những đồi thông trong xanh tạo nên cảm giác mát mẻ và trong lành. Đi thẳng khoảng 2km bạn sẽ thấy Tổ đình Từ Hiếu và rẽ vào đó sẽ đến Chùa Từ Hiếu.

Lưu ý khi đến viếng Chùa Từ Hiếu

• Chùa Từ Hiếu là địa điểm tâm linh, đến tham quan chùa nên lựa chọn trang phục kín đáo, lịch sự. Không lựa chọn các váy ngắn, áo quần hở hang khi đến chùa.
• Không đội mũ, nón khi vào viếng chùa
• Chùa là nơi thanh tịnh tránh ồn ào, nói chuyện lớn, đùa nghịch, nói lời thô tục
• Nên mang theo nước suối khi tham quan chùa, vì chùa không có quán nước, dịch vụ ăn uống và nhớ bỏ rác đúng nơi quy định nhé

Kết luận

Chùa Từ Hiếu một ngôi chùa đặc biệt, không chỉ là chốn hành hương của các Phật tử mà còn gắn liền với những truyền thuyết, lịch sử văn hóa và kiến trúc độc đáo. Có dịp đến Huế đừng quên ghé tham quan và tìm hiểu ngôi chùa cổ kính này nhé.